De oplossing ligt in het samen
De zorgvraag neemt in Nederland alleen maar toe. Tegelijk is er een gigantisch capaciteitsprobleem in de zorg. Zorginstituut Nederland maakt zich grote zorgen voor Nederland in 2040. ‘’Tekorten aan zorgverleners, materiaal, mensen met psychische problemen zwerven wat rond. Die veroorzaken overlast, worden door politie opgepakt, in de cel gestopt en daarna weer vrijgelaten. Denk vooral aan de kwetsbaren, dat we die aan hun lot moeten overlaten.’’
Onze samenleving is een speedboot. Zoals de meeste speedboten gaat deze ongelofelijk hard. Voorop op de boeg, staan de succesvolste mensen kijkend naar de horizon en met champagne in de hand proosten zij op het leven. Zij zijn tevreden met het leven en zien dat alles goed is. Maar dat is het niet.
Want achterop en aan de zijkanten vallen er mensen van de boot af. Om verschillende redenen. Zo is er allereerst geen goede reling om binnenboord te blijven. Er zijn geen handvatten om je vast te houden. Het is ook nog een te vol op de boot en het is dringen. De sterkste schouders staan in het midden van de boot, niet aan de zijkant. Kortom, de boot is niet ontworpen voor veiligheid.
De speedboot raast voort over het water. En ver achter de speedboot, op een heel langzaam tempo, komen daar een aantal roeiboten. In deze roeiboten zitten hulpverleners van GGZ, gemeente en zorg. Zij helpen de gevallenen in hun reddingsbootje, gaan een goed gesprek aan en proberen ze weer op de speedboot te krijgen. Maar die is natuurlijk veel te ver uit het zicht. Een onbegonnen taak.
De kapitein van de speedboot pakt zijn verrekijker er kijkt achterom naar die langzame reddingsbootjes. Waarom varen ze niet sneller? Vraagt hij zich af. En waarom zitten die hulpverleners überhaupt in zo’n piepklein reddingsbootje? Kan dat niet makkelijker? Misschien kunnen we de gevallenen wel gewoon een reddingsvest geven. Of een boei toewerpen. Probleem opgelost!
Maar het probleem is daarmee niet opgelost. Want niet alles is maakbaar in het leven, omdat de kapitein dat wil. Voor sommige mensen is er geen garantie op succes. Zij kennen het gezicht van pech en tegenslag maar al te goed. Zij vallen buiten de boot. Als ze geluk hebben worden ze opgepikt door een hulpverlener, maar soms ook niet en wacht hen een verschrikkelijk eenzaam lot. Oók dat is Nederland. De uitzondering bevestigd de regel.
Bovenstaande is gebaseerd op ‘’Speedboot TINA’’ van de Belgische psychiater Dirk de Wachter. Afgelopen week was ik bij zijn show in Rotterdam. Werkelijk adembenemend hoe deze man het probleem van onze tijdsgeest weet te verwoorden. En hoe verbluffend simpel de oplossing is: de oplossing ligt in het samen. Er voor de ander zijn. Compassie tonen voor de ander. Troostend kunnen zijn. Een goede reling bouwen op die speedboot. De sterkste schouders aan de zijkanten laten plaatsnemen, om iedereen binnenboord te houden. Niet te veel leunen op de maakbaarheid van het leven. Want je kunt niet alles afdwingen. Dit gaat over samenwerking tussen hulpverleners, maar ook dat je omkijkt naar die kwetsbare buurman. Het treft ons in verschillende gedaantes; het treft ons zowel als inwoner als professional.
Net zoals die LP van de Canadese popgroep Arcade Fire ‘’WE’’. Die plaat gaat ook over het ik en het wij. Waarbij het ik de donkere kant is, met diepe onheilspellende muziek. En waarbij het wij de lichte kant is, met opbeurende en troostende muziek. Je moet de plaat omdraaien om de andere klank te horen, om in een andere stemming te komen. Om het samen toe te laten. Alweer een prachtige metafoor als je het mij vraagt.
Het geluk vind je om de hoek. En ongeluk ook. Want het één kan niet bestaan zonder het ander. En daar kunnen we er voor de ander zijn.
Wat is project Hoofdzaak Werkt?
In Noord-Holland Noord hebben samenwerkingspartners de handen ineengeslagen om meer bewustzijn en deskundigheid te creëren rondom mentale gezondheid op de werkvloer en in de re-integratie naar werk. GGZ, gemeenten, UWV en WSP werken samen aan een mensgerichte benadering. Daarbij staat centraal dat de behoefte van de medewerker/cliënt wordt uitgesproken en hoe we als omgeving kunnen helpen om die behoefte in vervulling te laten gaan. De samenwerking rondom mentale gezondheid is gebundeld in het project Hoofdzaak Werk Noord-Holland Noord. Projectcoördinatoren Marius Wenker en Brechtje de Nie coördineren samen met een actieve projectgroep de acties rondom het thema mentale gezondheid in Noord-Holland Noord.
Op het gebied van mentale gezondheid valt nog een wereld te winnen. Op het werk, maar ook daarbuiten. Bijvoorbeeld in de bewustwording en de acceptatie van het thema. Laten we kijken wat we als mens voor elkaar kunnen betekenen. Wat kun jij voor een ander doen? Herken je de signalen van een goede en een mindere dag bij jezelf en bij anderen? En wat zou je daar nog in willen leren?
Laat het ons weten via de mail.
